Τίτλος Βιβλίου: ΚΑΘΕΝΑΣ
Συγγραφέας: Φίλιπ Ροθ.
Οι αναγνώστες που έβρισκαν ελκυστικό στο Ροθ -και- το ότι οι ήρωές του εκινούντο και δρούσαν πάντα με πλαίσιο το κοινωνικό περιβάλλον στην πολιτική και ιστορική του διάσταση, θα διαπιστώσουν ίσως και έκπληκτοι, ότι σ’ αυτό το βιβλίο απλώς δεν υπάρχει, ούτε καν σαν φόντο. Μέχρι τώρα το σώμα όλων των αρένων πρωταγωνιστών του Ροθ, ήταν το δεδομένο σφριγηλό εργαλείο, μέσα απ’ το οποίο, ο καθένας, μέσα και μέσω της παρόρμησης, της επιθυμίας, του καθήκοντος, της υπευθυνότητας, της σύγκρουσης, της αντίφασης, πορευόταν προς τη ζωή.
Στον «Καθένα» τώρα, το μόνο ορατό μέλλον είναι τα γηρατειά και ο θάνατος. Το σώμα, μέσα στη γύμνια της φθαρτότητας του καταρρέει, αδύναμο να αποτελέσει παρηγοριά αλλά και πρόσχημα ελάχιστης βεβαιότητας, βασικά συστατικά της ελπίδας. Έτσι, οι λάθος επιλογές είναι οριστικά μη αναστρέψιμες. Η επεμβατική ιατρική, που κόβει και ράβει επιδιορθώνοντας συνεχώς, μοιάζει με το μάταιο αγώνα του να βουλώσει κανείς τις όλο και πιο πολλές τρύπες σε μια βάρκα καταδικασμένη να βουλιάξει. Ο θάνατος όσο αναβάλλεται, τόσο έρχεται πιο κοντά. Και ξαφνικά τίποτα δεν έχει σημασία. Ούτε η εποχή, ούτε η τρέχουσα πολιτική, ούτε το ιστορικό παρόν, ούτε ο κοινωνικός περίγυρος, ούτε το πολιτισμικό επίπεδο, ούτε το διαχρονικό της τέχνης.
Ο «Καθένας», είναι ολομόναχος. Η αγάπη, η ειλικρίνεια, η έκθεση, το μοίρασμα, η συγγένεια, οι αληθινές ουσιαστικές σχέσεις, η εσωτερική γαλήνη, θα ήταν το μόνο ασφαλές όχημα προς την άλλη όχθη. Αλλά ο «Καθένας» είναι απροετοίμαστος. Όφειλε, να είναι τουλάχιστον ενσυνείδητος. Γιατί μόνο η εσωτερική ζωή, είναι ικανή να δώσει περιεχόμενο στη φλούδα της εξωτερικής. Που αλλιώς μοιάζει να είναι κενή νοήματος. Ένα απλό περιτύλιγμα για τον καθένα.
(το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, σε εξαιρετική μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη)
Παρασκευή 27 Απριλίου 2007
Καθένας
ΜεταΔημοκρατία
Τίτλος Βιβλίου: ΜΕΤΑΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Συγγραφέας: ΚΟΛΙΝ ΚΡΑΟΥΤΣ
Η ιδέα της μεταδημοκρατίας είναι μια προσπάθεια του κρατικού κοινωνικού λόγου να εξηγήσει πολλές νέα φαινόμενα που επιδρούν στην σύγχρονη πολιτική.
Αυτά τα φαινόμενα εκφράζουν με διάφορους τρόπους την υπερίσχυση των διεθνών επιχειρηματικών κέντρων πάνω στον κόσμο της εργασίας και αλλοιώνουν την ισχύ των δημοκρατικών δομών. Η πολιτική συμπιέζεται σε μια αμυντική διαχείριση κάτω απ΄τους νέους όρους προσαρμοστικότητας και ευελιξίας των εργασιακών σχέσεων, την απελευθέρωση των αγορών, την διαπλοκή και την παγκοσμιοποίηση.
Ταυτόχρονα οι ασαφείς κοινωνικές ταυτότητες, η εξατομίκευση και το life style εκφράζουν την κυριαρχία ενός μεσαίου χώρου όπου το οικονομικό στοιχείο κυριαρχεί και αλλοιώνει κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Το αποτέλεσμα φαίνεται σαν μια μεγάλη πολιτισμική οπισθοδρόμηση της νεοτερικότητας και των κατακτήσεων της, σαν μια εξαναγκασμένη – αναγκαία - συναίνεση.
Η εξαιρετική εισαγωγή του μεταφραστή Α. Κιουπκιόλη μεταφέρει αυτήν την ανάλυση στην ελληνική πραγματικότητα. Όπως και το αντίστοιχο βιβλίο της Mouffe -το δημοκρατικό παράδοξο– η προσπάθεια υστερεί εντυπωσιακά στην σύνθεση ενός νέου πεδίου συνεύρεσης και συνεργασίας των νέων πολιτικών και κοινωνικών κινημάτων.
Δύο Βιβλία για το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου
Τίτλος Βιβλίου: ΠΟΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, ΠΟΙΑ ΔΕΞΙΑ
Συγγραφέας: Τάσσος Παππάς
Τίτλος Βιβλίου: ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ
Συγγραφέας: Ανδρέας Πανταζόπουλος
Η αναζήτηση του μετασχηματισμού της ελληνικής κεντροαριστεράς έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις τα τελευταία χρόνια. Τη βασική υστέρηση της Σημιτικής οκταετίας, την επαφή και συμπόρευση με την κοινωνία έχουν ήδη ερευνήσει εκτεταμένα άλλοι συγγραφείς (Γιαννίτσης, Χριστοδουλάκης) τον τελευταίο καιρό ο Τάσος Παππάς, στην συνέχεια της προηγούμενης προσπάθειας του «Το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντος τους, 2005» εξετάζει τις αλλαγές που επέφερε ο Γ. Παπανδρέου, το κλίμα που δημιούργησε και το ευρύτερο πλαίσιο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.
Η συχνά δημοσιογραφική ανάγνωση γεγονότων, καταστάσεων και απόψεων αποτυπώνει με έμφαση, αλλά όχι με επάρκεια βασικές συνιστώσες της μετάβασης απ΄τον Σημίτη στον Γ. Παπανδρέου και τις ορίζουσες της νέας περιόδου. Είναι όμως απόλυτα σαφής στα συμπεράσματά του, η αναγωγή μιας σειράς δορυφορικών θεμάτων σε κεντρικές πολιτικές επέφερε σύγχυση και εξασθένηση παρά ανανέωση στο κίνημα.
Στο ίδιο συμπέρασμα από διαφορετικό δρόμο φθάνει και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Ανδρέας Πανταζόπουλος. Σε μια διεξοδική μέχρι υπερβολής έρευνα του νέου προοδευτισμού του Γ. Παπανδρέου ο συγγραφέας αποφαίνεται ότι πρόκειται για ένα θολό κοσμοπολιτισμό, ατομοκεντρικό, απροσδιόριστο και εν τέλει αντικοινωνικό.
Η σύγχρονη μεταρρύθμιση δεν είναι συνέχεια του συντηρητικού εκσυγχρονισμού του Σημίτη αλλά μάλλον απορύθμιση του. Το πολιτικό κόμμα καλείται να αλλάξει για να συναντηθεί με την αναδυόμενη κοινωνία των πολιτών αλλά κανένας απ΄ τους δύο εταίρους δεν είναι έτοιμος γι΄ αυτήν την –έτσι και αλλιώς– προβληματική συνάντηση. Είναι χαρακτηριστικό ωστόσο πως και στα δύο βιβλία τα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα φαίνονται αποκομμένα απ΄ τον πολιτισμικό και πνευματικό περίγυρο τους. Αντίθετα δείχνουν καθηλωμένα σε μια πολιτική μηχανική: αυτήν ακριβώς που καταλογίζουν στον σημιτικό εκσυγχρονισμό.
Οι Εκτός των Τειχών
Τίτλος Βιβλίου: ΟΙ ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ
Συγγραφείς: Χ. Οικονόμου, Α. Φερώνας
Συνεχίζοντας την εντατική συγγραφική δουλειά του των τελευταίων χρόνων, ο Χ. Οικονόμου επιμελείται μαζί με τον Α. Φερώνα, έναν ιδιαίτερα πολύτιμο τόμο-πλαίσιο του κοινωνικού αποκλεισμού, με μια σύγχρονη εξαιρετικά προσεγμένη διερεύνηση της ελληνικής πραγματικότητας.
Στο πρώτο μέρος εξετάζεται το θεωρητικό πλαίσιο απ’ τους μεγάλους του χώρου (Le Grand, Esping-Andersen). Στο δεύτερο παρουσιάζεται το διεθνές και κυρίως το ευρωπαϊκό τοπίο με εξαιρετική πληρότητα (Ιατρίδης, Βενιέρης Σωτηρόπουλος κα). Στο τρίτο μέρος, εξετάζονται τα πεδία της εργασίας, των κοινωνικών υπηρεσιών, της υγείας και της εκπαίδευσης με εξαίρετη -επιτέλους- αποτίμηση κοινωνικών πολιτικών από τον Π. Αλτάνη, Χ. Οικονόμου κα). Στο τέταρτο και τελευταίο, υπάρχουν και εμπειρικές διερευνήσεις στην Ελλάδα, που ολοκληρώνουν την πληρότητα της παρουσίασης.
Το βιβλίο καλύπτει ένα σημαντικό μέρος της ελλιπούς βιβλιογραφίας αλλά και συγκεκριμένης έρευνας στον τομέα της κοινωνικής φροντίδας στη χώρα μας.
Παγκοσμιοποίηση και Κοινωνικό Κράτος
Τίτλος βιβλίου: ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
Συγγραφέας: Λυκούργος Λιαρόπουλος
Ο συγγραφέας, καθηγητής οργάνωσης και οικονομικών υγείας στο τμήμα Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Αθήνας, υπήρξε πρόεδρος του Α΄ ΠΕΣΥΠ Αττικής. Στο βιβλίο του επιχειρεί μια διερεύνηση των νέων διεθνών οικονομικών εξελίξεων ώστε να διαμορφώσει το πλαίσιο της νέας συνθήκης που ορίζει η παγκοσμιοποίηση για το κοινωνικό κράτος. Κάνει μια ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη κατάδυση στις ιδεολογικές και πολιτικές ορίζουσες του κοινωνικού τομέα όπως αυτές διαμορφώθηκαν τον τελευταίο αιώνα.
Προσεγγίζει με τόλμη και επιστημονικά επιχειρήματα τα κεντρικά θέματα της κοινωνικής πολιτικής, τα δημόσια αγαθά και το ρόλο του κράτους, τα αποτελέσματα και την απόδοσή του, τη σημασία της κοινωνικής συνοχής. Επιχειρεί μια μετωπική σύγκριση των δύο βασικών μοντέλων Ευρώπης και Αμερικής, όπως έχουν διαμορφωθεί μεταπολεμικά και εξετάζει διεξοδικά το θέμα των ανισοτήτων.
Καταλήγοντας στις προοπτικές, τάσσεται σαφώς υπέρ του Ευρωπαϊκού μοντέλου αναλύοντας με διαύγεια την σημερινή κατάσταση και τις νέες προσδοκίες. Με όλο το ρίσκο των απλουστεύσεων που έχουν συχνά οι γενικεύσεις στα μεγάλα θέματα και αφηγήσεις, το βιβλίο δεν στρογγυλεύει ούτε αποσιωπά αλλά και δεν δημαγωγεί. Η άποψη του συγγραφέα είναι σαφής, ισχυρή και τεκμηριωμένη με επάρκεια και επιχειρήματα και αποτελεί μια σημαντική κατάθεση στο κεντρικό αυτό ζήτημα.